Οδηγός για την αποθήκευση, κατάψυξη και απόψυξη του μητρικού γάλακτος

σε

Το αντλημένο μητρικό γάλα, είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό σας, όταν δεν βρίσκεστε κοντά του. Πως θα αποθηκεύσετε και θα χρησιμοποιήσετε το μητρικό γάλα με ασφάλεια;

Εάν επιστρέφετε στην εργασία σας, πηγαίνετε στο γυμναστήριο, ή απλά θέλετε ο σύντροφός σας να δώσει ένα γεύμα για να ξεκουραστείτε το βράδυ, έχετε τη δυνατότητα να αντλήσετε και να αποθηκεύσετε το γάλα σας για το διάστημα που δε θα βρίσκεστε κοντά στο μωρό σας. Το αντλημένο μητρικό γάλα διατηρεί τα περισσότερα ωφέλιμα συστατικά του και είναι πολύ προτιμότερο από το γάλα σε σκόνη, αν θα πρέπει να λείψετε σε κάποιο γεύμα.
Η σωστή υγιεινή είναι ζωτικής σημασίας ώστε να διασφαλίσετε ότι το αποθηκευμένο μητρικό γάλα είναι ασφαλές για το μωρό σας. Διαβάστε παρακάτω για το πώς μπορείτε να αποθηκεύσετε το μητρικό γάλα με το σωστό τρόπο.

Ποια μέθοδος αποθήκευσης του μητρικού γάλακτος είναι η καλύτερη; 

Το μητρικό γάλα, είναι πολύ καλύτερο από το γάλα σε σκόνη. Το φρέσκο αντλημένο μητρικό γάλα είναι προτιμότερο να αποθηκευτεί αμέσως στο ψυγείο, ενώ το γάλα που είναι αποθηκευμένο στο ψυγείο, είναι προτιμότερο από το κατεψυγμένο. Αυτό ισχύει γιατί το φρέσκο αντλημένο μητρικό γάλα έχει τις καλύτερες ιδιότητες καταπολέμησης βακτηρίων, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και λίπος, σε σύγκριση με το μητρικό γάλα που έχει αποθηκευτεί στο ψυγείο ή στην κατάψυξη.4

Για πόσο διάστημα αποθηκεύεται το αντλημένο μητρικό γάλα;   

Εάν έχετε αντλήσει μητρικό γάλα προσεκτικά και με ασφάλεια, έχετε τη δυνατότητα να το αποθηκεύσετε σε θερμοκρασία δωματίου, στο ψυγείο ή στην κατάψυξη, ανάλογα με το πόσο σύντομα θα χρειαστεί να το χρησιμοποιήσετε. Ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

Οδηγίες αποθήκευσης για φρέσκο αντλημένο μητρικό γάλα (για υγιή τελειόμηνα νεογνά)2,3

 

* Εξαιρετικά σχολαστικές συνθήκες καθαριότητας σημαίνει να ακολουθηθούν πιστά οι οδηγίες του άρθρου μας για την καθαριότητα και απολύμανση του θηλάστρου σας. Αυτές οι οδηγίες για την αποθήκευση και την απόψυξη του μητρικού γάλακτος αποτελούν μια σύσταση – για περισσότερες πληροφορίες,  επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας που έχετε επιλέξει για το μητρικό θηλασμό.

Εάν το μωρό σας φιλοξενείται σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) ή σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), το νοσοκομείο ενδέχεται να έχει ακόμη πιο αυστηρές συστάσεις για την καθαριότητα και την αποθήκευση.  

Εάν αποθηκεύετε μητρικό γάλα στην κατάψυξη ή στο ψυγείο, πάντα να τοποθετείτε σήμανση στις φιάλες ή στα σακουλάκια με την ποσότητα και την ημερομηνία της άντλησης, ώστε να ιχνηλατείτε και να διαχειρίζεστε σωστά το μητρικό γάλα σας.

Οδηγίες για τη χρήση του αντλημένου μητρικού γάλακτος

Το αποθηκευμένο μητρικό γάλα τείνει να διαχωρίζεται σε στρώσεις, με το λίπος να ανεβαίνει προς τα επάνω.  Περιστρέψτε απαλά τη φιάλη για να αναμιχθούν οι στρώσεις, πριν δώσετε το γάλα στο μωρό σας. Η γρήγορη ανάδευση με απότομες κινήσεις πρέπει να αποφεύγεται διότι μπορεί να καταστραφούν κάποια από τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά του μητρικού γάλακτος.5

Όταν δίνετε στο μωρό σας αντλημένο μητρικό γάλα σε μπουκάλι ή ποτηράκι σίτισης, είναι φυσικό να μεταφερθούν βακτήρια από το στόμα του στο γάλα. Για αυτό το λόγο, είναι καλύτερα να απορρίπτετε τυχόν περισσεύματα μητρικού γάλακτος, εντός μιας ή δύο ωρών από την ώρα που ξεκινήσατε να ταΐζετε το μωρό σας. Για να αποφύγετε τη σπατάλη γάλακτος, είναι πάντα μια καλή ιδέα να αποθηκεύετε το μητρικό γάλα σε μικρές μερίδες και να χρησιμοποιείτε μόνο αυτό που χρειάζεστε.2

Πώς να αποθηκεύσετε μητρικό γάλα στο ψυγείο2,3

Ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες για να αποθηκεύσετε φρέσκο αντλημένο μητρικό γάλα στο ψυγείο με ασφάλεια:

  • Τοποθετείστε το μητρικό γάλα σας στο ψυγείο αμέσως μετά την άντληση.
  • Αποθηκεύστε το γάλα σας σε καθαρές φιάλες ή σακουλάκια αποθήκευσης κατασκευασμένα από υλικά χωρίς Δισφαινόλη-Α. Η Δισφαινόλη-Α (BPA) είναι μια χημική ουσία η οποία χρησιμοποιήθηκε ευρέως στο παρελθόν σε πλαστικά δοχεία και επικαλύψεις και που πολλοί κατασκευαστές καταργούν λόγω των αβέβαιων επιπτώσεων της στην υγεία.
  • Μικρές ποσότητες αντλημένου γάλακτος μπορούν να προστεθούν στην ίδια φιάλη αποθήκευσης με μητρικό γάλα που υπάρχει στο ψυγείο δεδομένου ότι οι μικρές αυτές ποσότητες θα ψυχθούν πρώτα στο ψυγείο και θα αναμιχθούν όταν έρθουν στην ίδια ψυχρή θερμοκρασία. Μην αναμιγνύετε γάλα σε θερμοκρασία σώματος με γάλα που ήδη υπάρχει στο ψυγείο.
  • Αποθηκεύστε το μητρικό γάλα στο πιο κρύο τμήμα του ψυγείου – πίσω, επάνω από το ράφι για τα λαχανικά. Μη διατηρείτε το μητρικό γάλα στην πόρτα του ψυγείου όπου η θερμοκρασία δεν είναι σταθερή.

Πώς να αποθηκεύσετε μητρικό γάλα στην κατάψυξη2,3

Διαβάστε παρακάτω πώς να καταψύξετε το μητρικό γάλα με ασφάλεια:

  • Καταψύξτε το γάλα σας αμέσως μετά την άντληση.
  • Φρέσκο αντλημένο μητρικό γάλα μπορεί να προστεθεί σε ήδη κατεψυγμένο μητρικό γάλα εφόσον το γάλα που θέλετε να προσθέσετε έχει ψυχθεί στο ψυγείο από πριν. Μη αναμιγνύετε γάλα σε θερμοκρασία σώματος με κατεψυγμένο γάλα.
  • Για ευκολότερη απόψυξη και ελάχιστη σπατάλη αποθηκεύετε το γάλα σας σε μικρές μερίδες (μικρότερες των 60 ml). Οι μικρές αυτές μερίδες μπορούν να αναμιχθούν αφού αποψυχθούν.
  • Ελέγξτε πως οι φιάλες αποθήκευσης του μητρικού γάλακτος που διαθέτετε μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατάψυξη – κάποια προϊόντα (όπως οι γυάλινες φιάλες) μπορεί να ραγίσουν σε χαμηλές θερμοκρασίες. Τα σακουλάκια αποθήκευσης μητρικού γάλακτος Breast Milk Storage Bags της Medela είναι ιδανικά για την αποθήκευση του μητρικού γάλακτος στην κατάψυξη αφού είναι έτοιμα προς χρήση και η σήμανση τους γίνεται εύκολα.
  • Μη γεμίζετε τις φιάλες ή τα σακουλάκια περισσότερο από τα ¾ της χωρητικότητάς τους γιατί το μητρικό γάλα διαστέλλεται όταν καταψύχεται.
  • Αποθηκεύστε το κατεψυγμένο μητρικό γάλα στο πίσω μέρος του καταψύκτη, όπου η θερμοκρασία είναι πιο σταθερή. Διατηρήστε το μακριά από τα τοιχώματα των καταψυκτών με σύστημα αυτόματης απόψυξης.

Χρησιμοποιώντας κατεψυγμένο μητρικό γάλα2,3

Αποψύξτε το μητρικό γάλα με μεγάλη προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω για να είναι ασφαλές για το μωρό σας:

  • Το μητρικό γάλα μπορεί να αποψυχθεί στο ψυγείο κανονικά, για 12 ώρες. Εναλλακτικά, κρατήστε τη φιάλη ή το σακουλάκι με το κατεψυγμένο γάλα, κάτω από τρεχούμενο χλιαρό νερό (μέγιστη θερμοκρασία νερού 37 °C ή 99 °F). Μην αφήνετε κατεψυγμένο μητρικό γάλα να αποψυχθεί σε θερμοκρασία δωματίου.
  • Το μητρικό γάλα που έχει πλήρως αποψυχθεί μπορεί να διατηρηθεί σε θερμοκρασία δωματίου έως 2 ώρες ή στο ψυγείο έως 24 ώρες.
  • Μην αποψύχετε και μη ζεσταίνετε κατεψυγμένο μητρικό γάλα σε φούρνο μικροκυμάτων ή σε νερό που βράζει γιατί θα καταστραφούν οι θρεπτικές και προστατευτικές ιδιότητές του αλλά και θα δημιουργηθούν πολύ ζεστά σημεία που ίσως ζεματίσουν το μωρό σας.
  • Αποψυγμένο μητρικό γάλα που έχει παραμείνει σε θερμοκρασία δωματίου, πρέπει να καταναλωθεί από το μωρό εντός 2 ωρών ή αλλιώς να απορριφθεί.
  • Ποτέ μην  καταψύχετε ξανά αποψυγμένο μητρικό γάλα.

Πώς να θερμάνετε το αποθηκευμένο μητρικό γάλα σας2,3

Υγιή τελειόμηνα νεογνά μπορούν να καταναλώσουν μητρικό γάλα που έχει παραμείνει σε θερμοκρασία δωματίου ή που έχει θερμανθεί σε θερμοκρασία σώματος. Κάποια βρέφη έχουν ιδιαίτερες προτιμήσεις, κάποια άλλα όχι.

  • Για να θερμάνετε το γάλα σας, τοποθετείστε τη φιάλη ή το σακουλάκι μέσα σε μια κούπα ή κανάτα ή μπωλ με χλιαρό νερό για μερικά λεπτά ώστε να έρθει το γάλα σε θερμοκρασία σώματος (37 °C ή 99 °F). Εναλλακτικά, χρησιμοποιείστε μια συσκευή θέρμανσης μπιμπερό. Μην επιτρέψετε τη θερμοκρασία να ανέβει πάνω από τους 40 °C (104 °F), και μη χρησιμοποιήσετε φούρνο μικροκυμάτων γιατί αυτό θα υπερθερμάνει το γάλα σας.
  • Περιστρέψτε απαλά τη φιάλη ή το σακουλάκι , χωρίς απότομες κινήσεις για να αναμιχθεί το λίπος που έχει διαχωριστεί (δείτε παραπάνω).

Γιατί το αποθηκευμένο μητρικό γάλα μου έχει μια παράξενη μυρωδιά; 

Μπορεί να προσέξετε ότι το αποψυγμένο ή το αποθηκευμένο στο ψυγείο μητρικό γάλα σας μπορεί να έχει μια διαφορετική μυρωδιά. Αυτό συμβαίνει γιατί ένα ένζυμο που λέγεται λιπάση, διαχωρίζει λίπη και απελευθερώνει λιπαρά οξέα – μια διαδικασία που βοηθά στην πρόληψη ανάπτυξης βλαβερών βακτηρίων.

Μερικές μητέρες αναφέρουν ότι το αποθηκευμένο γάλα τους έχει μια σαπωνοειδή ή χαλασμένη μυρωδιά. Λάβετε υπόψη πως, αν έχετε ακολουθήσει τις οδηγίες ασφαλούς αποθήκευσης του μητρικού γάλακτος σε αυτό το άρθρο, θα είναι ασφαλές να το χρησιμοποιήσετε.2

Αποθήκευση μητρικού γάλακτος ‘καθ’ οδόν’

Εάν πρέπει να μεταφέρετε το γάλα σας μεταξύ εργασίας ή παιδικού σταθμού και σπιτιού, χρησιμοποιήστε ένα ψυγειάκι με παγοκύστες όπως το Cooler Bag της Medela.2 Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε τα σχετικά άρθρα στη σελίδα μας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

  1. US Food & Drug Administration. Using a breast pump. [Internet]. Silver Spring, MD, USA: US Department of Health and Human Services; 2018 [updated 2018 Feb 04; cited 2018 Apr 12] Available from:  fda.gov/MedicalDevices/ProductsandMedicalProcedures/HomeHealthandConsumer/ConsumerProducts/BreastPumps/ucm061944.htm

  2. Eglash,A., Simon,L., & The Academy of Breastfeeding Medicine. ABM clinical protocol #8: human milk storage information for home use for full-term infants, revised 2017.Breastfeed Med 12, (2017).

  3. Human Milk Banking Association of North America. 2011 Best practice for expressing, storing and handling human milk in hospitals, homes, and child care settings.(HMBANA, Fort Worth, 2011).

  4. García-Lara NR et al. Effect of freezing time on macronutrients and energy content of breastmilk.Breastfeeding Medicine. 2012;7(4):295-301.

  5. Office on Women’s Health. Pumping and storing breastmilk. [Internet]. Silver Spring, MD, USA: US Department of Health and Human Services; 2018 [updated 2018 Jan 12; cited 2018 Apr 12] Available from: womenshealth.gov/breastfeeding/pumping-and-storing-breastmilk