Σπάργωμα και μαστίτιδα

σε

Φυσιολογικό σπάργωμα

Τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννα, τα στήθη παραμένουν μαλακά και παράγουν πρωτόγαλα, το αρχικό γάλα. Το πρωτόγαλα μπορεί να εκρέει σε διάφορα χρώματα και οι ποσότητες μπορεί να φαίνονται μικρές, αλλά είναι οι σωστές. Το πρωτόγαλα είναι πλούσιο σε ανοσοποιητικούς παράγοντες που προστατεύουν το νεογνό.

Μέσα σε 72 ώρες, θα παρατηρήσετε αλλαγές στο στήθος σας. Θα γεμίσει και θα γίνει σφιχτό, θερμό και ίσως τρυφερό καθώς θα αυξάνεται η παραγωγή και το πρωτόγαλα θα αρχίσει να μετατρέπεται σε ώριμο γάλα. Ο όρος που αναφέρεται σε αυτή την αλλαγή στο σχήμα του στήθους είναι «φυσιολογικό σπάργωμα».

Μία ήπια έως μέτρια δυσφορία είναι συνηθισμένη και φυσιολογική. Μερικές γυναίκες τη βιώνουν μόνο για 24 ώρες ενώ σε άλλες το σπάργωμα μπορεί να είναι πιο έντονο και να διαρκεί για περισσότερες ημέρες.

Το στήθος θα προσαρμοστεί με τον καιρό, παράγοντας ακριβώς την ποσότητα που χρειάζεται το μωρό σας. Σε περιπτώσεις υπερβολικού ή παρατεταμένου και επίπονου σπαργώματος, συμβουλευτείτε το σύμβουλο γαλουχίας σας ή τον ιατρό σας. Το μωρό σας βοηθάει στη διαχείριση του φυσιολογικού σπαργώματος με τους συχνούς θηλασμούς. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να θηλάζετε τουλάχιστον 8-12 φορές την ημέρα. Εάν το μωρό σας δεν προσκολλάται σωστά στη θηλή ή δε θηλάζει συχνά, το στήθος σας μπορεί να γεμίσει υπερβολικά. (Μπορείτε και να αντλήσετε για να ανακουφίσετε το σπάργωμα). Αυτό το γέμισμα μειώνει την ελαστικότητα του στήθους και της θηλής σας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα προσκόλλησης στη θηλή και/ ή σε πληγωμένες θηλές.

Το φυσιολογικό σπάργωμα θα πρέπει να υποχωρεί στις πρώτες 4-5 ημέρες. Εάν επιμείνει παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Παθολογικό σπάργωμα

Εάν το πρόβλημα επιμένει, ή η αίσθηση του έντονου γεμίσματος ή πόνου εμφανιστεί μετά τις πρώτες 7-10 ημέρες μπορεί να πρόκειται για παθολογικό σπάργωμα, προκαλούμενο από λανθασμένη αποσυμφόρηση του στήθους.

Η χαλαρή προσκόλληση στη θηλή είναι συχνά η αιτία των μπλοκαρισμένων γαλακτοφόρων αδένων, που μεταγενέστερα οδηγούν σε σπάργωμα. Το στήθος μπορεί να είναι τρυφερό σε μία συγκεκριμένη περιοχή και κόκκινο σε μία άλλη. Η αλλαγή της θέσης θηλασμού μπορεί να βοηθήσει, όπως και το μασάζ στην επηρεασμένη περιοχή πριν και μερικές φορές κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Ο συχνός θηλασμός θα διασφαλίσει τη συνεχόμενη ροή του γάλακτος αλλά βεβαιωθείτε από κάποιον ειδικό ότι η προσκόλληση στη θηλή είναι σωστή.

Εάν το γάλα δεν αντληθεί, θα παραμείνει στο στήθος και θα απελευθερωθούν ‘χημικά σήματα’ τα οποία θα μειώσουν την παραγωγή γάλακτος. Το παρατεταμένο σπάργωμα οδηγεί σε μείωση του αποθέματος γάλακτος και πιθανώς σε μαστίτιδα.

Μαστίτιδα

Με τον όρο μαστίτιδα αναφερόμαστε στη φλεγμονή του αδένα ή του ιστού του μαστού. Η μαστίτιδα μπορεί να προκληθεί από εσωτερική ή εξωτερική πίεση που οδηγεί στη διακοπή του γάλακτος από το στήθος. Το παρατεταμένο σπάργωμα μπορεί να οδηγήσει σε μαστίτιδα όπως και οι πληγωμένες θηλές.

Οι ενδείξεις μαστίτιδας περιλαμβάνουν:

  • τρυφερότητα σε συγκεκριμένη περιοχή του στήθους
  • θερμή και κόκκινη περιοχή στο στήθος
  • γενική αίσθηση αδιαθεσίας
  • παρόμοια συμπτώματα με αυτά της γρίπης
  • πυρετός

Θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για διάγνωση και θεραπεία.

Θεραπεία:

  • Συχνός θηλασμός και/ ή εκροή για την ανακούφιση του σπαργώματος και την ενίσχυση της ροής του γάλακτος
  • Ξεκούραση
  • Μασάζ του στήθους, ειδικά στην επηρεασμένη περιοχή
  • Θερμά φανελάκια πριν το θηλασμό για να ενθαρρύνουν την ροή
  • Μπορεί να χρειαστεί η λήψη φαρμάκων – συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Βιβλιογραφία:

Cotterman KJ. Reverse pressure softening: a simple tool to prepare areola for easier latching during engorgement. J Hum Lact. 2004 May;20(2):227-37.
Humenick SS, Hill PD, Anderson MA. Breast engorgement: patterns and selected outcomes. J Hum Lact. 1994 Jun;10(2):87-93.
Fetherston C. Mastitis in lactating women: physiology or pathology? Breastfeed Rev. 2001 Mar;9(1):5-12
Lawrence R and Lawrence R. Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession, 6th ed. St. Louis: Mosby; 2005:278-281.
Olsen CG, Gordon RE Jr. Breast disorders in nursing mothers. Am Fam Physician. 1990 May;41(5):1509-16.
Roberts KL. A comparison of chilled cabbage leaves and chilled gelpaks in reducing breast engorgement. J Hum Lact. 1995 Mar;11(1):17-20.
Sandberg CA. Cold therapy for breast engorgement in new mothers who are breastfeeding [Masters thesis]. St. Paul, MN: College of St. Catherine; 1998.
Snowden HM, Renfrew MJ, Woolridge MW. Treatments for breast engorgement
during lactation. Cochrane Database Syst Rev. 2001;(2):CD000046.
Walker M. Breastfeeding and Engorgement. Breastfeeding Abstracts. 2000 Nov;20(2):11-12. Available at: www.lalecheleague.org/ba/Nov00.html